Праектаванне натуральна-моўных інтэрфейсаў для даведкавых сістэм

Гецэвіч Ю. С.; Жытко У. А.; Гецэвіч С. А.; Кайгародава Л. І.; Нікалаенка К. А.

Праектаванне натуральна-моўных інтэрфейсаў для даведкавых сістэм

Гецэвіч Ю. С., Жытко У. А., Гецэвіч С. А., Кайгародава Л. І., Нікалаенка К. А.

2019

Разглядаюцца існуючыя натуральна-моўныя і маўленчыя інтэрфейсы для пытальна-адказных сістэм даведкавага прызначэння, а таксама падыходы да іх праектавання. Праводзіцца кароткі аналіз найбольш вядомых у розных сферах дзейнасці інтэлектуальных сістэм з натуральна-моўным інтэрфейсам: пры выкарыстанні ў медыцыне, тэхналогіях разумнага дому, адукацыі, прамысловасці, хуткай адаптацыі да новых тэхналогій у паўсядзѐнным жыцці. Даецца спіс асноўных існуючых сэрвісаў, якія могуць выкарыстоўвацца як персанальныя асістэнты, а таксама як аснова для пабудавання ўжо сваіх маўленчых інтэрфейсаў. Натуральна-моўныя інтэрфейсы даследуюцца з пункту гледжання выкарыстання натуральнай мовы для арганізацыі дыялогу карыстальніка з камп’ютарнай сістэмай. Пры гэтым абмяркоўваюцца асноўныя складанасці, звязаныя з неадназначнасцю натуральнай мовы і неадпаведнасцю магчымасцей рэалізацыі натуральна-моўнага інтэрфейсу спадзяванням карыстальніка. Прыводзяцца галоўныя прынцыпы мадэлявання натуральна-моўнага інтэрфейсу, які, будучы інтэлектуальнай сістэмай, у якасці асноўных сваіх кампанентаў складаецца з базы ведаў, машыны апрацоўкі ведаў і карыстальніцкага інтэрфейсу.

Гецэвіч Ю. С., Жытко У. А., Гецэвіч С. А., Кайгародава Л. І., Нікалаенка К. А. Праектаванне натуральна-моўных інтэрфейсаў для даведкавых сістэм. Информатика. 2019;16(3):37-47.

Цитирование

Список литературы

1. Anonymous indoor navigation system on handheld mobile devices for visually impaired / C. Feng [et al.] // Intern. J. of Wireless Information Networks. − 2012. – Vol. 19, iss. 4. − P. 352−367.

2. Development and validation of a robust speech interface for improved human-robot interaction / A. Atrash [et al.] // Intern. J. of Social Robotics. − 2009. – No. 1. − P. 345−356.

3. Steedman, M. Combinatory categorial grammar / M. Steedman, J. Baldridge // Blackwell Sci, Oxford [Electronic resource]. – 2005. – Mode of access: ftp://ftp.cogsci.ed.ac.uk/pub/steedman/ ccg/manifesto.pdf. – Date of access: 22.10.2012.

4. Sondik, E. The optimal control of partially observable Markov processes over a Finite Horizon / E. Sondik, R. Smallwood // Operations Research. − 1973. − Vol. 21, no. 5. − P. 1071−1088.

5. A powered wheelchair using a behaviour-based navigation / G. Pires [et al.] // 5th Intern. Workshop on Advanced Motion Control (AMC'98-Coimbra), Coimbra, Portugal, 29 June – 1 July 1998. – Coimbra, 1998. − P. 536−541.

6. Complete sound and speech recognition system for health smart homes: application to the recognition of activities of daily living / M. Vacher [et al.] // New Developments in Biomedical Engineering / D. Campolo (ed.). − 2010. − P. 645−673.

7. Rougui, J. Audio sound event identification for distress situations and context awareness / J. Rougui, D. Istrate, W. Souidene // Proc. of the 31 Annual Intern. Conf. of the IEEE Engineering in Medicine and Biology Society (EMBC’09), Minneapolis, USA, 2−6 Sept. 2009. – Minneapolis, 2009. − P. 3501−3504.

8. Lines, L. Multiple voices, multiple choices: older adults’ evaluation of speech output to support independent living / L. Lines, K. S. Hone // Gerontechnology. − 2006. – Vol. 5(2). − P. 78−91.

9. Study of a speech-based smart home system with older users / F. Godde [et al.] // Proc. of the First Intern. Workshop Intelligent User Interfaces for Ambient Assisted Living (IUI4AAL’2008), Canary Islands, Spain, 1 Jan. 2008. − Canary Islands, 2008. − P. 17–22.

10. Development of an automated speech recognition interface for personal emergency response systems / M. Hamill [et al.] // Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation [Electronic resource]. − 2009. − Vol. 6, iss. 26. − Mode of access: http://www.jneuroengrehab.com/content/6/1/26. − Date of access: 15.11.2012.

11. Design and evaluation of a smart home voice interface for the elderly: acceptability and objection aspects / F. Portet [et al.] // Personal and Ubiquitous Computing. – 2011. − Vol. 17, iss. 1. − P. 127−144.

12. Huang, W. C. An intelligent multimedia e-learning system for pronunciations / W. C. Huang, T. L. Chang, H. P. Lin // Lecture Notes in Computer Science. – 2007. – Vol. 4570. − P. 84–93.

13. Kacalak, W. Automatic recognition and verification of voice commands in natural language given by the operator of the technological device using artificial neural networks / W. Kacalak, M. Majewski // Computer Recognition Systems : Proc. of the 4th Intern. Conf. on Computer Recognition Systems (CORES ’05), Koszalin, Poland, 2005. − Koszalin, 2005. − Part V. − P. 689−696.

14. Generic interaction techniques for mobile collaborative mixed systems / P. Renevier [et al.] // Computer-Aided Design of User Interfaces IV. − Holland : Kluwer Academic Publishers, 2005. − P. 309−322.

15. Aron, J. Your iPhone is listening. Siri’s ability to make sense of ordinary language sets it apart from the herd / J. Aron // New Scientist. − 2011. – No. 2836. − P. 24.

16. Google search by voice: a case study / J. Schalkwyk [et al.] // Visions of Speech: Exploring New Voice Apps in Mobile Environments, Call Centers and Clinics. − California, USA : Google, Inc. − 2010. − P. 1−35.

17. Gales, M. J. F. Semi-tied full-covariance matrices for hidden Markov models / M. J. F. Gales // IEEE Transactions on Speech and Audio Processing. − 1997. − Vol. 7, iss. 3. − P. 272−281.

18. Сулейманов, Д. Ш. Двухуровневый лингвистический процессор ответных текстов на естественном языке / Д. Ш. Сулейманов // Открытые семантические технологии проектирования интеллектуальных систем = Open Semantic Technologies for Intelligent Systems (OSTIS–2011): материалы I Междунар. науч.-техн. конф., Минск, 2 окт. 2011 г. / редкол. : В. В. Голенков (отв. ред.) [и др.]. – Минск : БГУИР, 2011. – С. 311–322.

19. Long, B. Natural language as an interface style / B. Long // Dynamic Graphics Project Department of Computer Science University of Toronto [Electronic resource]. − 1994. − Mode of access: http://www.dgp.utoronto.ca/~byron/papers/nli.html. − Date of access: 15.03.2012.

20. Карпилович, Т. П. Алгоритмы порождения предложений естественного языка (обзор и анализ) / Т. П. Карпилович. – Минск, 1977. − 300 с.

21. Попов, Э. В. Общение с ЭВМ на естественном языке / Э. В. Попов. – М. : Наука, 1982. − 360 с.

Источник

Информация

Автор

Гецэвіч Ю. С. Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Жытко У. А. Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт інфарматыкі і радыѐэлектронікі
Гецэвіч С. А. Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Кайгародава Л. І. Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
Нікалаенка К. А. Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі

Страницы

37-47

Год издания

2019

Ключевые слова

Коллекции

Информатика